Bino sa Bag – Aja Kalimti

“Bino, tubig, kalis, hostiyas, siboryo, sotana, kasulya, istola, palya, misal, tuwalya.” Nakasuyat sa kwadrado na kardbord. Suyod sa upat ka tuig sa kumbento, amo ini an amo tagsauyo. Otomatik, adisir mobija pasingud sa baryo, amo ini i-litaniya anay. Amo ra nan tag-ija nan sari-sari sa baryo, jaoy listahan nan mga paliton sa tiangge sa lungsod parehas nan posporo, sitsaron, lastiko para sa pintik, pisi, bairan, garab, pamada, buyad na pinikas, tinapa sanan iban pa na kinahanglanon nan mga naghuya sa gagmay na baryo.

An butanganan nan mga gamit sa misa, isa ka daan na gamay na anit na malita na brown, lig-on karadjaw pati an ija hawiranan na bisan kon imo pa ibagdos-bagdos sa sayug, dili siguro maguba. Inday lamang kay waya man sab namo purbahi. Mag-ajo na kasab-an. Sanan isa pa, butanganan gud ton nan balaan na mga butang. Gara-gara rakan siguro gadjud kon imo iton ibunay-bunay na bagan aja ra duwa-i. Sa upat ka tuig nako na pagbitbit nan jadto na bag, bagan isa ra ka beses namo tag-ragbihan. Amo man ang mga butang sa una – lig-on, barato pagpalit, orig, bisan tuod kon bug-at, dagko, o gahi an pagkahimo. Amo ra gud nan sin na atop sa una – baga, lig-on, dili dali makipi bisan pila pa ka bagjo an mokuyoso. Isa pa, dugay kalayingon. Ikumpara sa mga sin kuman, bagan waya ra sa kalingkingan an kabaga sanan kalig-on. Grabe kanipis an mga baligja na sin kuman, bagan aja gadjud daginuta an mga mamalitay. Balik kita sa brown na bag.

Usahay sa sobra na pagdali-dali, na kay aja rakan man namo ilabay sa likod nan Willyz, amo ra nan naglabay nan baro sa mga labhonon. Dili man sab majabo an bino sanan tubig. Kon way lain moiban sa baryo, an bag sanan an ido nan kumbento na si Whitey an sa likod nan Willyz. An bag, takyum ra an baba pero si Whitey, sabaan pa sa takyob nan kaldiro na nagkaliring sa siminto. Kon hambugiro man kami sa una kay iban-iban an pari, mas hambugiro pa si anhin Whitey kay magpi-usig gajud iton na aja gajud magpasuya sanan magpaila sa mga ido na amo malabjan. Magsuyat siguro ako nan lain na istorya bahin kay Whitey kay bisan an ido, bagan “major issue” anhi kan President Obama. An tinuod, waya pa kami makatungtong nan kumbento, an bag did-on na. Sa hamubo na pagkasulti – dugay na gajud an pag-alagad nan jadto na bag sa katilingban sa Ginoo. Saksi na iton sa hamok na mga panghitabo – kataw-anan man o bin makapungot. Sa amo mga lihok, sa mga tagpakita nan amo mga wayong, kay usahay puluho kami moiban bisan pa kon pista kay kapoy, takhan na, bidli-an sa humba, gana ra magbaskitbol o bin, mag-uyab-uyab.

Inday unoy nahitabo sa amo tagsauyo na lista. Ini na kuman, an amo biyahe pasingud sa Binga. Jadto na panahon, aja pa namo bija-i an Willyz sa Maslog kay an karsada pasingud sa Binga, pildi pa an bakilid na tamnanan nan kalibre na tagdaro ka napuyo. Puyra gaba sab an karsada sa una. Pwes, an Honda single, pwede maghinay-hinay tapos magpa-turatoy kon medyo patag. An iban nosakay nan motor, an iban aja magbagtas. An Binga, kay bagan bukid na man kintahay, nabantug sab na hamok way sapatos. Pero kami, ya man namo ibutang sa buot kon mga rebelde iton amo tag-misahan o bin mga CAFGU. An mga lajo na baryo parehas nan Binga sanan Bobonaoan, kalooy sab, kaisa ra sa isa ka tuig misahan – kon pista ra. Dimodo, abri na nan bag kay mag-andam na sa altar. Nan kuman kay pagtan-aw nako sa butanganan nan bino kay waya may suyod. Patay! Ya man sab majabo. Unhon ko lamang ini kuman pagpasabot kan Fr. Peter na sa ako pagkakilaya, grabe ra ba mangasaba. Nanay, makasab-an na sab ako ini. Na usahay ra ba kay mangasaba sa kahamukan nan mga tawo. Usahay kay mas sakit pa an kasipog kay sa pangasaba mismo. An tinuod, aja kalimti pagbutang nan bino. Pero an problema, ya nay panahon mobalik sa lungsod. Wayay lain solusyon – kinahanglan pahibaw-on an pari. Inday uni pero si Fr. Peter, bagan tagtugpahan sab nan Espiritu Santo. Medyo napungot pero waya mangasaba. Tinuod, ya nay panahon molugsong. An solusyon – SUKA, suka an gamiton sa misa. Jadto na pista sa Binga, suka an tagamit sa misa, dili Mompo. Saksi an bag, ako, an pari pero an mga tawo, way panhimangkaagan. Bisan palpak usahay kami, an bag padajon na taghimo an ija tarbaho.

Fr. Peter, para sa imo ini na istorya…

———————

Photo credit: davidkanemiller